بتن اکسپوز یکی از نسل‌های جدید بتن‌های خاص است که به صورت پیش ساخته و استفاده در محل به کار گرفته می‌شود.
این نوع بتن نسبت به سایر بتن‌های موجود در بازار کاربرد بیشتری در نما دارد و در اغلب موارد از آن برای زیبا سازی و ایجاد نمای یکپارچه در یک سازه بتنی استفاده می‌شود.
باید توجه داشت که ویژگی اصلی بتن اکسپوز به صیقلی بودن و صاف بودن سطح آن بر می‌گردد به طوری که کمترین تخلخل ممکن در آن وجود دارد و معمار می‌تواند با خیال راحت برنامه‌های مختلفی از جمله رنگ آمیزی و سایر روش‌های طراحی دکوراسیون بر روی آن اجرا کند. (نمونه کارهای انجام شده)
بتن اکسپوز برای بسیاری از پیمانکاران پروژه‌های بزرگ انتخاب اول محسوب می‌شود و ترجیح می‌دهند که در این پروژه‌ها از نمای بتنی استفاده شود. اگر به بسیاری از پل‌های بزرگ شهری توجه کرده باشید، یا حتی در برخی از اماکن عمومی دیده باشید، متوجه شده‌اید که سازه اصلی این ساختمان یا پروژه از یک بتن صاف ساخته شده است که هیچ نمایی بر روی آن کار نشده است. استفاده از این شیوه و بتن اکسپوز نه تنها از لحاظ زیبا شناختی و ایجاد احساس سرد در طراحی دکوراسیون کمک می‌کند، بلکه هزینه کار بر روی نمای سازمان را پایین می‌آورد و طراح دیگر نیازی نمی‌بیند که از وسایل و مصالح اولیه مختلفی بهره ببرد.
مزایای استفاده از آن
– انعطاف در طراحی: استفاده از بتن اکسپوز به طراح کمک می‌کند که با توجه به ابعاد و اندازه‌ای که در پروژه خود نیاز دارد، اقدام به قالب گذاری و بتن ریزی کند.
– سرعت بالا در اجرا: استفاده از بتن‌های پیش ساخته در نما باعث می‌شود که نحوه چیدن آنها به مانند بلوکهای معمولی بوده و سرعت بالایی داشته باشد.
– قابلیت اجرا به همراه سطوح مختلف: برای چسباندن بتن اکسپوز می‌تواند شیوه‌های مختلفی استفاده کرد که این موضوع به پیمانکار کمک می‌کند که از آن بر روی سطوح مختلف استفاده کند.
– امکان کار در تمام فصول: استفاده از این نوع بتن به صورتی است که تغییرات محیطی تأثیر چندانی بر روی آن ندارد و نزولات جوی مانند برف و باران نیز کیفیت آن را پایین نمی‌آورد.
– وزن سبکتر: شکل منحصر به فرد و قالب گذاری خاص در این نوع بتن باعث شده است که وزن آن نسبت به سایر شیوه‌های نماکاری مانند سنگ‌های مصنوعی پایین‌تر باشد.(همچنین مقاله بتن سبک را بخوانید)
– طول عمر بالا: در طراحی این نوع بتن از کلیه مواد و مصالح اولیه مورد استفاده در بتن‌های معمولی استفاده شده است. بنابراین می‌توان ادعا کرد که طول عمر بالایی دارد. (پروژه‌های انجام شده)
انواع بتن اکسپوز
۱. بتن اکسپوز آرمه (Architectural Exposed Aggregate Concrete): در این نوع بتن، مواد معدنی مثل سنگ‌های ریز، پراکنده در سطح بتن قرار می‌گیرند. این سنگ‌ها می‌توانند در اندازه، شکل، رنگ و بافت‌های مختلفی وجود داشته باشند.در این نوع بتن، فولاد به عنوان تقویت کننده استفاده می شود و مقاومت بتن را افزایش می دهد. آرماتور های قرار گرفته درون بتن مقاومت آن را در برابر انواع تنش و ارتعاشات افزایش می دهد. بتن آرمه در ساختمان ها بیشترین استفاده را دارد.۱. بتن اکسپوز طبیعی: در این نوع بتن، مواد معدنی طبیعی مانند سنگ‌های رودخانه‌ای، سنگ مرمر، سنگ‌های گرانیت و غیره برای آرایش سطح بتن استفاده می‌شود. این نوع بتن به ساختمان طبیعی‌تری نیز کمک می‌کند.۱. بتن اکسپوز شیشه‌ای: در این نوع بتن، به جای سنگ‌ها، تکه‌های شیشه‌ای رنگی یا شیشه‌های با طرح‌های مختلف در سطح بتن قرار می‌گیرند. این نوع بتن می‌تواند ظاهری جذاب و متفاوت ایجاد کند.۱. بتن اکسپوز متراکم: در این نوع بتن، مواد معدنی مثل سنگ‌ها با استفاده از فشار قالب‌گیری در سطح بتن فشرده می‌شوند. این نوع بتن معمولاً در پروژه‌هایی که نیاز به استحکام بیشتری دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پروژه به چند روش انجام می‌شود؟
این پروژه به دو روش انجام می‌شود. بتن پیش ساخته در کارخانه‌های تولید بتن ساخته می‌شوند و قالب‌های آنها از قبل آماده سازی شده است. معمولاً این شرکت‌ها با توجه به تجربه کاری خود و همچنین سلیقه مشتریان، اقدام به ساخت چند قالب پرکاربرد می‌کنند و کلیه مراحل آماده سازی، بتن ریزی، جدا سازی قالب و در نهایت آماده سازی بتن اکسپوز را در همان محل انجام می‌دهند.
با توجه به اینکه این کارخانه‌ها با استانداردهای مختلف آشنایی دارند روش‌های استفاده از این نوع بتن را به خوبی می‌شناسند، می‌توان گفت که تهیه بتن پیش ساخته گزینه بسیار خوب و استانداردی است.(تهیه بتن اکسپوز)
اما در روش دوم، که بیشتر در پروژه‌های سنگین مانند پل‌های شهری و ساختمان‌های دولتی کاربرد دارد، فرایند تولید و بتن ریزی در محل پروژه صورت می‌گیرد.
پروژه‌های بزرگ به صورتی ساخته می‌شوند که امکان استفاده از نمای پیش ساخته در آنها بسیار محدود است؛ حتی استفاده از این بتن‌ها باعث اعمال هزینه‌های زیادی به پیمانکاران می‌شود.
ترجیح داده می‌شود که عملیات استفاده از بتن اکسپوز و قالب‌گذاری آن در همان محل پروژه صورت گیرند و کلیه مراحل آن تحت نظر مهندسین سازه و معماران با تجربه انجام گیرد. (صفحه اینستاگرام بتن اکس)
بتن آرمه
بتن آرمه یا بتن اکسپوز یک مصالح ساختمانی است که در طراحی معماری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع بتن، به واسطه ظاهر زیبا و منحصر به فردش، قابلیت ایجاد ساختمان‌هایی با طرح‌ها و الگوهای خلاقانه را فراهم می‌کند.
بتن آرمه، با استفاده از سنگ‌ها، شیشه‌ها یا مواد معدنی دیگر در سطح بتن، ظاهری طبیعی و استثنایی را به ساختمان می‌بخشد. این ویژگی‌ها به معماران و طراحان امکان می‌دهد تا طرح‌های خلاقانه‌تری را در طراحی ساختمان اجرا کنند و جذابیت ظاهری را افزایش دهند. (افزودنی‌های بتن)
بتن آرمه، علاوه بر ظاهر زیبا، مقاومت و دوام بالایی نیز دارد. ساختمان‌هایی که از این نوع بتن ساخته می‌شوند، می‌توانند در مقابل عوامل محیطی نظیر آب، رطوبت، حرارت و خوردگی مقاومت کنند.
در عین حال، بتن آرمه سهولت نگهداری و تعمیر نیز دارد. سطح بتن آرمه به راحتی قابل تمیز کردن است و در صورت لزوم تعمیر یا تغییر در سطح، انجام آن نیز به سهولت امکان پذیر است.
استفاده از بتن آرمه در ساختمان‌ها، علاوه بر ایجاد زیبایی و استحکام، به لحاظ پایداری محیطی نیز مفید است. زیرا با استفاده از بتن آرمه، می‌توان مصالح سنگی طبیعی مورد نیاز را به حداقل رساند و بر استخراج منابع طبیعی صرفه‌جویی کرد.
بتن آرمه یک راه حل مناسب برای طراحان و معماران است که به دنبال ایجاد ساختمان‌هایی با ظاهری منحصر به فرد و دوام بالا هستند. استفاده از این نوع بتن در طراحی معماری، منجر به ایجاد اثرات بصری زیبا و ارزش افزوده برای ساختمان می‌شود.